Kinetik Potansiyel Enerji

Bir cismin ya da bir maddenin iş yapabilme yeteneğine enerji denir. Örneğin bisikleti hareket ettiren pedal çevirdikçe iş yapar. Burda harcanan güç enerjidir. Akarsu, suda batmayan bir maddeyi bir noktadan başka bir noktaya taşıyorsa var olan enerjiyi kullanmıştır. Herhangi bir durumda ortaya bir iş çıkıyorsa o iş mutlaka enerji ile gerçekleşir. Her cisim ya da madde iş yapabiliyorsa bir enerjiye sahiptir.

Enerjinin farklı türleri vardır. Bunlar; ısı enerjisi, ışık enerjisi, hareket enerjisi ve elektrik enerjisidir. Bu enerjiler birbirlerine dönüşebilmektedir. Termik santrallerde genellikle ısı enerjisi kullanarak elektrik üretilir. Üretilen elektrik sayesinde evlerde kullanılan elektrikli ısıtıcılarla elektrik enerjisi ısı enerjisine, lambalarla da ışık enerjisine dönüşmektedir. Yada pet şişeye soğuk su doldurup, ağzını kapatıp sıcak bir ortama koyduğumuzda bir süre sonra suyun ısınmasıyla pet şişe şişer ve kapağa basınç uygulayarak kapağın fırlamasına neden olur. Bu durumda ısı enerjisi, hareket enerjisine dönüşmüştür.

Potansiyel Enerji: Durağan haldeki bir cismin ya da maddenin biriktirdiği enerji, potansiyel enerji olarak tanımlanır. Potansiyel enerji terimini ilk kez fizikçi William Rankine kullanmıştır. Gerilen yayın, yükseğe kaldırılmış olan bir maddenin dalında olgunlaşan bir elmanın durağan haldeyken sahip oldukları enerji, potansiyel enerjidir. Potansiyel enerji, cismin ya da maddenin bulunduğu alandaki konumuna bağlıdır. Potansiyel enerji çeşitleri durumuna göre isimlendirilmiştir:

• Yer çekimi potansiyel enerjisi
• Elastik potansiyel enerjisi
• Kimyasal potansiyel enerjisi
• Elektrik potansiyel enerjisi
• Termal potansiyel enerjisi
• Manyetik potansiyel enerjisi

Kinetik Potansiyel Enerji Hareket halindeki bir cismin sahip olduğu enerji, kinetik enerji olarak tanımlanır. Atılan bir taşın ya da okun, hareket halindeki bir taşıtın, dalından koparak yere düşmekte olan elmanın sahip oldukları enerji, kinetik potansiyel enerjiye örnek olabilir. Kinetik enerjinin en önemli özelliği, hareket halindeki bir cismin sahip olduğu enerji çeşidi olmasıdır. Kinetik enerji cismin hem hareketine hemde cismin büyüklüğüne ve ağırlığına bağlıdır.

Kinetik enerji çeşitleri:

• Öteleme kinetik enerjisi
• Dönme kinetik enerjisi
• Yüksek hızda kinetik enerjisi

Cisim barındırdığı potansiyel enerjinin etkisiyle hareket eder; hareket halindeki cisimde de kinetik enerji meydana gelir. Yayın gerilmesi ile yayda ve okta biriken potansiyel enerjiyle ok yaydan fırlar ve harekete geçer, hareket sırasında bu sefer kinetik enerji açığa çıkmış olur. Kinetik enerjinin oluşması için cisimlerde potansiyel enerjinin birikmesi gerekir.