Kompanzasyon Nedir Ne İşe Yarar?

İlk önce teknik bir biçimde kompanzasyonu açıklamak gerekirse ideal bir voltaj ve akım arasında herhangi bir faz farkı olmaz fakat endüktif ya da kapasitif yüklerin bir araya gelir ortaya çıkardığı sonuçta akım sinyalinin voltaj sinyaline göre doksan derecelik bir fazı kayar. İşte bu faz kayması sonucu meydana gelen faz kaymasını düzenleyerek sabit tutma işlemine ise kompanzasyon denir. Daha rahat anlamak için elektrik sistemlerinin içerisinde bobinin, elektrik motorunun birbirlerini çekim gücünden dolayı elektrik enerjisini yine elektrik enerjisine veya daha başka bir enerjiye çeviren cihazların faz akımını geri kaydırması nedeniyle şebekenin üzerinde ortaya çıkarmış oldukları reaktif gücü ortalama bir şekilde dengede tutma ve faz akımı olması gereken düzeyde çekme işlemine kompanzasyon diyoruz.

Kompanzasyon her zaman gereklidir çünkü santralden çıkan elektrik enerjisi kullanan en küçük alıcıya kadar aktarılmalıdır ve bu sırada herhangi bir güç kaybı ya da iletimde kayıp olmaması gerekmektedir. Bu iletim kaybını önlemek içinde kompanzasyon kullanılmalıdır.

Şebekeye bağlı bir alıcı varsa bu alıcı örneğin bir motor ya da floresan lamba ise kendi manyetik alanlarını sağlayabilmek için bağlı oldukları yerden reaktif güç çekerler. Kompanzasyon sayesinde bu güç çekimi sırasında herhangi bir güç kaybı olmayacak ve bu durum faturalara da olumlu bir şekilde yansıyacaktır.

Kompazyon Yapılmazsa Ne Olur?

Varsayalım ki kompanzasyon yapılmadı bu durumda meydana gelebilecek şeyler güç kayıpları, üretimin ve dağıtımın kapasitesinde azalma ya da taşınan enerjinin kapasitesinde düşüklük gibi seçeneklerdir. Bu nedenle aşırı yüklenmelerde özellikle sanayi bölgelerinin olduğu alanlarda gerilimin düşmesini önlemek amacıyla kompanzasyon kullanımına özen gösterilmesi gerekmektedir. Sanayi bölgesinde kompanzasyon yapılan tesislerde üretici açısından birçok avantaj bulunmaktadır, Bunun en başında ise elektrik üretim ve satış maliyetinin azalması gelmektedir. Ardından dağıtım hatlarında meydana gelen kayıpların önüne geçilmesi de önemli bir avantajdır. Aynı iletim hattından daha fazla enerji geçeceği için verimi yükselir.

Gerekli şartlara sahip olan işletmeler kompanzasyon yapmak zorundadırlar yapmadıkları takdirde işe fatura bedellerine reaktif ceza bedeli eklenmektedir.