İzolatörler

Elektrik enerjisinin tüketim bölgelerine ekonomik ve etkin bir şekilde taşınması aşamasında, enerji nakil hatları oldukça önemlidir. Bu anlamda elektrik enerjisi iletim ve dağıtım sistemlerinin en önemli elemanları izolatörlerdir. İzolatörler, enerji iletim hatları ve dağıtım merkezlerindeki iletkenleri, direklere tespit eden, taşıyan, birbirinden ve topraktan yalıtan şebeke malzemeleridir.

İzolatörlerin 2 temel görevi vardır. Bunlar;

Enerji nakil hatlarında kullanılan iletkenleri elektriksel olarak birbirinden ve topraktan yalıtmak.
İletkenleri ve bunlara gelen ek yükleri mekaniksel olarak taşımaktır.

İzolatörlerin Özellikleri

İzolatörlerin temel kuralı yalıtımdır. Dolayısı ile izolatörler;

Elektrik akımına karşı büyük çapta direnç göstermeli ve mekanik dayanımları yüksek olmalıdır.
Yüksek sıcaklıklara karşı dayanıklı olmalıdır.
Farklı çevre koşullarında bile işlevlerini yerine getirmelidir.
Elektriksel atlamalara karşı güçlü yapıda ve yüzeyde olmalıdırlar.

İzolatörlerin Yapıları

Gövde: İletkenin ve mesnet demirinin tutturulduğu bölümdür.

Tutturma yuvası: İzolatör demirinin izolatöre tespit edilebilmesi için
açılan düz veya vidalı bölümdür.

Siper veya etek (damlalık): İzolatörün direncini artırmak için
gövdeye yapılmış bir veya birden fazla kanatlardır.

İletken yuvası: İzolatöre bağlanacak olan iletkenlerin yerleştirilmesi için
yapılmış yuvalardır.

Tutturma demiri (izolatör demiri): İzolatörü tespit etmeye yarayan demir parçadır.

İzolatör Çeşitleri

Porselen İzolatörler

Porselen izolatörler, sert porselenden yapılır. Bu izolatörler %50 koalin, %25 kuvars ve %25 feldspat maddelerinden oluşur. Bu karışım hem sert bir yapıya sahiptir, hemde pürüzsüzdür, bu yüzden porselen izolatörler sıklıkla kullanılan izolatör çeşitleridir. Porselen izolatörler kir ve toz tutmaz, uzun ömürlüdür. Isıl ve mekanik dayanımları çok yüksektir.

Cam İzolatörler

Cam izolatörler tavlanmış camdan oluşur. Dielektrik dayanımları yüksek olan cam izolatörlerin üretim maliyetleri de oldukça düşüktür.

Cam İzolatörlerin Avantajları:

Porselene kıyasla daha yüksek dielektrik dayanıma ve yüksek gerilme direncine sahiptirler.
Termal genleşme katsayıları düşüktür.
Şeffaf oldukları için güneş ışığından etkilenmezler.

Cam İzolatörlerin Dezavantajları:

Üzerlerinde kir tuttukları için kaçak akımlara neden olurlar.

Silikon (Kompozit) İzolatörler

Silikondanüretilen ve özel uygulamalarda kullanılan bir izolatör çeşididir.

Slikon (Kompozit) İzolatörlerin Avantajları

Oldukça hafiftir, destek yapısına daha az kuvvet uygular.
Esnek yapılıdır, bu yüzden kırılma ihtimali çok düşüktür. Gerilme vb. kuvvetlere karşıdayanıklıdır.
Küçük boyutlu olduğu için montaj maliyeti düşüktür.
Hava değişimlerinden etkilenmez