Transformatör Donanım ve Koruma Cihazları

Elektrik dağıtım sistemlerinde, elektrik enerjisini iletmek için birçok elektriksel ekipmandan faydalanılır. Bunların başında da transformatör gelir. Kesintisiz bir elektrik enerjisi için transformatörlerin sorunsuzçalışması gerekir. Bunu sağlamak için de transformatörler pekçok koruma ve takip cihazı ile donatılırlar. Gelin bu cihazları yakından inceleyelim.

Manyetik Yağ Seviye Göstergesi

Bu cihaz transformatör tankının içindeki yağın, seviyesinin değişmesini gösterir. Yağ seviyesindeki artış veya azalış yüzen cismin ucuna bağlı olduğu kolun aşağı veya yukarı hareket etmesine bağlı olarak gelişir. Bu kol konik bir dişli ile göstergeye manyetik bir şekilde bağlanmıştır. Gösterge aynı zamanda bir ucundan cıva anahtarına bağlıdır, gösterge kadranın boş yazan kısmına yaklaştığı anda yağ seviyesinin düşük olduğunu belirten bir alarm verir.

Buchholz Rölesi

Bir transformatörde oluşabilecek arızadan dolayı bir gaz meydana gelirse, bu gaz transformatör tankı ile yağ tankı arasında bulunan buchholz rölesinde toplanır. Gaz belli bir seviyeye ulaştığında bir şamandıralı kontak düşer ve sisteme alarm sinyali gönderir. Sinyal, yağda veya transformatörde ciddi bir arızanın meydana geldiğini bildirir. Bu noktada gaz birikmeye devam eder ve kritik bir seviyeye gelirse ikinci bir şamandıralı kontak da harekete geçer ve kesicinin açmasına sebep olur. Bu sayede transformatör izolasyonundaki sorun sebebiyle oluşabilecek ciddi bir arıza engellenmiş olur.

Nem Alıcı ve Silikajel

Transformatör çalışırken genleşme tankına giren havanın nemini almak amacıyla kullanılır. Transformatör kazanı içindeki izolasyon yağının ısısı azaldığında hacmi küçülür, böylece küçülme miktarı kadar hava alt kapaklardan emilir. Emiş sırasında yağ, toz ve yabancı maddelerin birikimine engel olur. Daha sonra emilen hava kurutma (silikajel) maddesi ile temas ederek nemini bırakır. Transformatör kazanı içindeki izolasyon yağının ısınması neticesinde, genleşme kabı içindeki hava tekrar nem alıcısından ters yönde dışarı akar.

Basınç Emniyet Ventili

Transformatör içerisinde herhangi bir sebepten dolayı gerçekleşen ani basınç yükselmesi halinde, kalibre edilmiş bir yaya bağlı olarak transformatörün içindeki yağ dışarı atılır ve iç basınç düşürülür. Daha sonra açma sinyali vererek transformatörün enerjisini keser.

Yağ Kesme Çekvalfi (Shutter)

Yağ kesme çekvalfi, basınç emniyet ventilinin devreye girdiği durumlarda meydana gelebilecek bir yangının, genleşme tankından basınç emniyet ventili yardımıyla akacak yağ tarafından beslenmesini ve büyümesini engellemek için kullanılır. Cihazın içinde bir yay sistemi vardır ve genleşme deposundan kazana akış belirli bir hızı ve basıncı aşarsa akışkan kuvveti yay kuvvetini geçerek yayın bağlı olduğu plakayı hareket ettirir ve yağ akışını keser. Ardından alarm kontağı sinyal verir. Cihaz buchholz rölesi gibi genleşme deposu ile transformatör kazanı arasına monte edilir.