Radar Nedir

Radar sistemleri otoyollarda, savunma sanayinde, askeriyede hatta meteorolojiye kadar birçok alanda kullanılıyor. Radar, genel tanımıyla, havada yayılan dalgaların yansımasıyla, uzakta bulunan cisimleri algılar.

Radarlar, kullanım alanına göre askeri ve sivil olmak üzere 2’ye ayrılırlar. Her bir başlık kendi içinde de dallara ayrılır, genel şema aşağıdaki görseldeki gibi şekillenir. Atrıca radarlar çalıştıkları frekans bandına göre de isimlendirilebilirler.

Radar türlerini 3 ana başlıkta toplayabiliriz:

• Özel işleve göre radar türleri
• Tarama modeline göre radar türleri
• Uygulamalara göre radar türleri

1. Özel İşleve Dayalı Radar Türleri ve Sınıflandırması

Radarların birincil ve ikincil işlevlerine göre sınıflandırması şu şekildedir;

• Birincil Radarlar

Hedefe yüksek frekanslı sinyaller gönderirler. Bu sinyaller hedeften yansır ve tekrar radar tarafından algılanır. Hedefe ait yön, yükseklik, menzil gibi bilgiler bu radarlar ile alınabilir.

• İkincil Radarlar

İkincil radarlar da hedefe yüksek frekanslı darbeler gönderir, birincil radarda hedeften yansıyan sinyaller burada hedefe gidince transponderlar tarafından algılanır ve işlenir. İşlenen sinyaller farklı bir frekansta hazırlanır ve yeniden radara gönderilir. İkincil radarlarda, hedefin kimliği de tanınabilir.

• Darbeli Radarlar

Darbeli radarlar, hedefe doğru yüksek frekans ve güçte darbeler gönderir. İkinci bir sinyal gitmeden gönderilen ilk sinyal beklenir. Darbe aralarında bu şekilde beklemeler yaptığından dolayı, darbenin tekrarlama frekans seçimi, radarın menzili gibi parametrelerini belirler.

• Sürekli Dalga Radarı

Devamlı olarak yüksek frekanslı sinyal iletimi sağlar. Yansıyan sinyali kalıcı olarak alır ve işler. Sürekli dalga radarları, Doppler kullanır. Sürekli dalga radarı, modüle edilmemiş bir güç iletir. Sadece Doppler efektini kullanarak hızı ölçebilir. Bir yansıyan sinyali aldığında, bu ilk etapta sadece elektromanyetik dalgaların yayılması yönünde bir engel olduğunu gösterir.

1. Tarama Modeline Göre Radar Türleri

• Konik Tarama Radarı

Kronik tarama radarında, radar belirli bir açıyla ve belli bir yönde hedefi tespit etmek için devamlı sinyal gönderir ve tarama yapar. Radar ekranında bir yansıma olmasıyla radarın konumu belirlenir. Konik tarama yönteminde, anten diyagramı merkez eksen çevresinde dönmektedir.

• Tarama Sırasında İzleme Radarları (TWS)

Genellikle askeri sistemlerde tercih edilir, devamlı hedefin konumlarını izler ve bununla ilgili veri işleyen radarlardır. Bu radarlar, bir hedefin koordinatlarını ölçer, yörüngesini belirler ve bir sonraki konumunu tahmin ederler. Sistem tek bir hedefi izleyebilirler ve bunu çok yüksek bir duyarlılıkla gerçekleştirir. ‘‘Hedef İzleme Radarı’’ TSK’da “Atış Kontrol Radarı” olarakta kullanılır.

• Elektronik Tarama Radarları

Bu sistem, yatay açıda dönerken, yatay ve dikey açıda tarama demetini elektronik saptırmak suretiyle tarama yapar. Faz dizi antene sahip yeni bir radar sınıfıdır.

1. Uygulama Alanına Göre Radar Türleri

• Meteoroloji Radarları

Meteoroloji radarları, yağış hedefli hareket eder ve kar, yağmur, dolu gibi yağış türleri hakkında elektronik bilgi aktarır. Meteoroloji radarı (hava radarı), radar kapsamındaki bölgede birkaç saat içerisinde yağış olup olmayacağını ve yağış olacaksa yağışın şiddetini belirler. Yağışın şiddeti, meteoroloji radar renkleri sayesinde tespit edilmektedir.

• Gözetleme Radarları

Radarın birincil uygulaması gözetimdir. Gözetim radarları, yüksek güç, tarama anteni kullanır ve orta çözünürlüktedir. Bu radarlar, uçak, füze veya uzay nesnelerinin tespiti ve takibi, sabit veya hareketli yüzey hedeflerinin tespiti gibi alanlarda tercih edilir.

• İzleme Radarları

Yangın kontrol radarları olarak da bilinirler. Sürekli olarak tek bir hedefin menzil ve yön bilgisini sağlamak amaçlı kullanılırlar. İzleme radarları çok yüksek PRF ve çok dar darbe genişliği kullanırlar.