Transformatör Topraklama Ölçümü

Transformatörler elektrik enerjisinin bizlere kullanılabilir bir şekilde ulaştırılmasında oldukça önemlidir. Transformatörün elektrik enerjisi ile ilgili risklerden mümkün olduğunca uzak çalışabilmesi için, etkili bir şekilde topraklanması gerekir. Bununla ilgili detayları gelin birlikte inceleyelim.

Topraklama testi bir transformatör için son derece önemli bir işlemdir. Topraklaması sağlıklı yapılmamış bir transformatörde arıza görülme ihtimali çok yüksektir. Topraklama, işletme topraklaması ve koruma (gövde) topraklaması olarak iki bölümde incelenebilir. İşletme topraklaması, genel olarak alçak gerilim tarafındaki nötr iletkenin toprağa bağlanmasıdır. Bu anlamda dağıtım transformatörlerinde her üç fazın beslediği kullanıcılar ve bu kullanıcıların yüklerinden dolayı, çektikleri akım değerleri birbirlerinden farklı olacaktır. Dolayısı ile bu üç fazın akım vektörleri toplamı sıfıra eşit olmayacaktır. Bu yüzden nötr iletkeninden bir akım akması gerekir. Bu iletkenin topraklanması son derece önemlidir.

İşletme topraklaması için tercih edilen, iletken veya topraklama için kullanılan tüm iletkenlerin ve başka malzemelerin hepsinin toplam direnci 2 Ω seviyesinin altında olması gerekir. 2 Ω üzerindeki herhangi bir değer, kötü topraklamanın bir göstergesidir.

Transformatörün gövde kısmının topraklanma işlemine koruma topraklaması denir. Koruma topraklaması, genel olarak transformatör gövdesine temas edebilecek herhangi bir iletkenin gövdeye zarar vermemesi için veya çalışır halde iken üzerinde biriken statik yüklerin transformatöre zarar vermeden toprağa aktarılması amacıyla yapılır.

Koruma topraklaması için kullanılan ekipmanların toplam direnci ise 5 Ω değerinin altında olmak zorundadır. Bu anlamda 5 Ω değerinin üstündeki herhangi bir değer topraklamanın kötü olduğunun göstergesidir.

Topraklama testinin gerçekleştirilebilmesi aşamasında ise 2 ayrı kazık çakmak gerekir. Çakılan bu kazıkların hiçbir şekilde beton zeminde bulunmaması gerekir. Bunun yanında kazıklar arası mesafenin 7 – 10 metre arası bir değerde olması şarttır.

Transformatör topraklaması yapılırken, ölçüm cihazlarının bağlantı şekilleri de göz önünde bulundurulmalıdır. Ölçüm probları kazıklara sıkı bir şekilde bağlanmalı ve bağlantı yerleri kontrol edilmelidir. Yapılan ölçümde elde edilen sonuçlar toplam bir direnç değeri verdiği için paslı kısımlar ve gevşek bağlantılar gerçek değerden farklı yüksek direnç değerlerinin ölçülmesine sebep olur. Bu da yapılan transformatör topraklaması ile ilgili yanlış bilgi verir. Bu yüzden ölçüm cihazı ve bağlantı yerleri kontrol edilmelidir.