Gelgit Enerjisinden Elektrik Elde Edilmesi

Gel-git enerjisi, doğada meydana gelen gel-git (med-cezir) olayından faydalanılarak elde edilen elektrik enerjisidir. Günümüzde yaygın olarak kullanılmaz ancak geleceğin enerji elde etme yöntemlerinden biri olarak kabul edilmektedir.

Gel-git olayı, ne zaman gerçekleşeceği önceden bilinebilen bir olaydır. Gel-git olayını kullanarak enerji elde etmek ise sanıldığı kadar kolay değildir. Bu anlamda Hidroelektrik santrallerine benzer şekilde gel-git enerjisinde akan su, türbinleri döndürerek bir generatörden elektrik elde edilmesini sağlar. Gel-git enerjisinin en olumsuz yanı, akışın sürekli olmamasıdır. Bundan dolayı gel-git enerjisinden elde elden potansiyel enerji, nehir yataklarına kurulan barajlardan elde edilen potansiyel enerjinin yaklaşık yarısı kadardır.

Ayın konumu, coğrafi özellikler ve ekonomik nedenlerden dolayı gel-git enerjisinden güç üretilmesi için uygun bölgelerin sayısı çok azdır. Diğer enerji kaynakları ile karşılaştırıldığında gel-git enerjisinin maliyeti yüksektir. Ancak son teknolojik gelişmelerle beraber yeni tasarımlar ve türbin teknolojileri ile birlikte gel-git enerjisinin maliyetleri de düşmeye başlamış ve verimlilik artmıştır.

Gel-Git Olayı

Ay ve Güneş’in çekim etkisi ile okyanusların alçalıp yükselmesine gel-git olayı denir. Gel-git hareketinin karakteristiği Ay ve Güneş’in Dünya’ya göre konumu, Dünya’nın dönüş etkisi ve coğrafi özellikler gibi parametrelere göre değişir.

Gel-git olayının sürekli meydana gelmesi ile bu enerji türü yenilenebilir enerji kaynağı olarak kabul edilir. Bu hareket Dünya-Ay sisteminin mekanik enerjisinde kayıp oluşturur. Yaklaşık 4.5 milyar yıl boyunca bu hareket dünyanın enerji kaybına yol açmıştır. Son 620 milyon yılda bu kayıptan dolayı dünyanın bir günü 21.9 saatten 24 saate çıkmıştır. Sebebi ise gelgit olayında harcanan mekanik enerjinin, dünyanın rotasyonel enerjisinin yaklaşık %17’sini azaltmasıdır. Gel-git enerjisinin yarattığı bu kayıp milyonlarca yıllık bir sürede göz önüne alınabilecek bir etki yaratabilir.

Gel-Git Akış Generatörü

Gel-git Akış Generatörleri hareket eden suyun kinetik enerjisini kullanır ve bu enerji ile türbinlerden elektrik üretir. Çalışması rüzgar türbinlerine benzer.

Gel-git barajları suyun potansiyel enerjisini kullanır. Seviye farkı olan iki nokta arasında suyun akışı ile türbinleri döndürerek elektrik üretilmesini sağlar.

Dünya’daki Gel-Git Enerji Santralleri

1) Dünyanın ilk gel-git enerjisi santrali olan Rance Gel-git Enerjisi santrali 6 yıllık bir süre sonunda 1966’da faaliyete geçti. Fransa’da kurulu olan santralin kurulu gücü 240 MW’tır.

2) Güney Kore’de kurulu olan 2011 yılında tamamlanan Sihwa Gölü Gel-git Enerjii Santrali 254 MW gücündedir. .

3) Kuzey Amerika’nın ilk gel-git santrali Annapolis Royal Generating Station, 1984 yılında Fundy Körfezi’nde kurulmuştur. Santral 20 MW gücündedir.

4) Çin’de 1985 yılında kurulan Jiangxia Gel-git Enerjisi Santrali, 3,2 MW gücündedir.

5) Eski Sovyetler Birliği döneminde 0,4 MW’lık kurulan gelgit santrali 2006 yılında geliştirilerek 1,2 MW’a çıkarılmıştır.

6) Jindo Uldolmok Gelgit Enerji Santrali Güney Kore’de 2009 yılında kurulmuştur.

7) İskoç’ta 10 MW’lık gel-git santrali yaklaşık 5.000 eve enerji verecek potansiyele sahiptir.